Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), başta uluslararası öğrencilere Türkiye’de lisans, yüksek lisans ve doktora öğrenimi görme imkanı sunan Türkiye Bursları olmak üzere, akademik ve bilimsel çalışmalar, medya eğitimi, gençlik ve kültürel hareketlilik programlarıyla Afrika ülkeleriyle iş birliğini sürdürüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Cezayir, Gambiya ve Senegal’e yapması planlanan ziyaretleri öncesinde AA muhabiri, YTB’nin Afrika kıtasına yönelik çalışmalarını derledi.
YTB yetkililerinden edinilen bilgiye göre, Türkiye’nin 1992’de “Büyük Öğrenci Projesi” olarak başlattığı, 2012’den itibaren de YTB koordinesinde “Türkiye Bursları” olarak devam eden program kapsamında Başkanlık, 2012’den bu yana Cezayir’den 6 kişiye araştırma, 13 kişiye dil kursu, 123 kişiye lisans, 107 kişiye yüksek lisans, 198 kişiye de doktora bursu verdi. YTB’nin sunduğu imkanlardan, bu güne kadar Cezayir’den toplam 447 kişi yararlandı.
Aynı dönemde YTB, Gambiya’dan 4 kişiye araştırma, 61 kişiye lisans, 89 kişiye yüksek lisans, 13 kişiye de doktora bursu verdi. Bugüne kadar Gambiya’dan toplam 167 kişi YTB imkanlarından faydalandı.
Senegal’den ise 2012-2019 yılları arasında 65 lisans, 42 yüksek lisans, 20 doktora öğrencisi olmak üzere 127 kişi Türkiye Bursları ile Türkiye’de öğrenim gördü.
Türkiye Bursları programı kapsamında 2010-2019 yılları arasında, 52 Afrika ülkesinden toplam 5 bin 259 öğrenci yüksek öğrenim desteği aldı. Geçen yıl burslara başvuranlar arasından ise 1147 Afrikalı öğrenci burs almaya hak kazandı.
Afrika’da 2 bin 849 Türkiye mezunu var
YTB, Türkiye’de lisans, yüksek lisans ve doktora öğrenimi görerek ülkelerine dönen mezunlar arasındaki iletişimi ve bu uluslararası öğrencilerin Türkiye ile irtibatını da düzenlediği “mezun buluşmaları” programlarıyla geliştiriyor.
Bu çerçevede, 55 Afrika ülkesinden Türkiye Bursları programı kapsamında Türkiye’de öğrenim görmüş 2 bin 849 Türkiye mezunu bulunuyor.
Türkiye mezunlarının Etiyopya, Nijer, Nijerya, Senegal, Somali, Sudan ve Tanzanya’da yedi mezun derneği faaliyet gösteriyor. Kenya, Mali ve Moritanya’da da yeni mezun derneklerinin kurulma süreci devam ediyor.
YTB’nin, mali destek sunduğu projeler arasında ise Afrikalı öğrenciler için Türkçe dil eğitimi, Doğu Afrika sivil toplum destekleri, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yetimlere eğitim desteği, Afrikalı diplomatlara Türkçe dil eğitimi, Etiyopyalı mezunlara yönelik eğitim, Ganalı öğrenciler için kişisel gelişim eğitimi, Senegal kültürel hareketlilik programı, “Güney Afrika’da Bir Osmanlı Ebubekir Efendi” adlı belgesel, kitap ve sergi projesi ile Harar/Etiyopya için sosyoekonomik güçlendirme desteği yer alıyor.
Akademik ve bilimsel iş birliği
YTB, Afrika ülkelerine yönelik Orta Doğu ve Kuzey Afrika Düşünce Kuruluşları Buluşması, Kültürel İşbirliği ve Hareketlilik Programı (KİHP) ile Kamu Görevlisi ve Akademisyenlere Yönelik Türkçe İletişim Programı (KATİP) gibi akademik ve bilimsel iş birliği çalışmaları da yürütüyor.
KİHP kapsamında, Afrika ülkeleriyle entelektüel iş birliğinin sağlanması ve bölgesel konularda ortak bir gündem oluşturulabilmesi amacıyla Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) iş birliğinde geçen yıl temmuz ayında Düşünce Kuruluşları Forumu düzenlendi. Göç ve Diaspora temasıyla düzenlenen forumda, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerindeki 700 akademisyenden Arapça, İngilizce ve Türkçe dillerinde bildiri alındı, 25 farklı ülkeden 60 bildiri sahibi programa davet edildi.
Yabancı uyruklu kamu görevlisi, diplomat, gazeteci, bürokrat, asker ve akademisyenlere 10 ay boyunca Türkçe eğitimi ve çeşitli kamu kurumlarında eğitim verilen ve 2014’te uygulanmaya başlayan KATİP burs programından yararlanan toplam 135 katılımcının 56’sı Afrika ülkelerinden geldi.
Mesleki eğitim programları
YTB, iktisadi ve sosyal kalkınmada nitelikli insan kaynağı ihtiyacı bulunan Afrika ülkelerine yönelik eğitimler de düzenliyor.
Mesleki Eğitim Programı (AFMEK), 18-25 yaş aralığındaki gençlere yönelik iki haftalık eğitim kapsamında tarım, hayvancılık, sağlık, madencilik, turizm, deri ve ahşap işlemeciliği gibi çeşitli branşlarda teknik ve mesleki derslerin verilmesini içeriyor.
Medya eğitim çalışmaları
Türkiye ve Afrika ülkeleri arasındaki medya iş birliğinin geliştirilmesi ve medya kuruluşlarında istihdam edilebilecek insan kaynağının tesis edilmesi amacıyla YTB, AA, AFAM ve AKEM iş birliğinde, 21 Ekim-12 Kasım 2019’da bölgedeki medya kuruluşlarında çalışan gazetecilere yönelik Afrika Medya Temsilcileri Eğitim Programı (AFMED) düzenlendi.
Gazete, radyo, televizyon ve dijital medya alanında çalışan 222 kişinin başvurduğu programa Fas, Tunus, Libya, Liberya, Çad, Etiyopya, Kenya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Somali ve Tanzanya’dan 20 medya temsilcisi katıldı.
Kültürel hareketlilik programları
“Fikir Atölyesi: Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da Gençlik Sorunları ve Beklentileri” isimli gençlik hareketlilik programı geçen yıl kasım ayında Sakarya ve İstanbul’da düzenlendi.
Üniversite öğrencilerinin, bölgedeki gençlerin sorunları ve beklentilerine ilişkin bildiri sunduğu, çözüm önerilerini tartıştığı ve proje geliştirdiği Fikir Atölyesi’ne 6 ülkeden 14 genç katıldı.
