Almanya’da Kaç Türk ve Müslüman Yaşıyor?
Federal İstatistik Kurumu 2016 senesinde Almanya’da 82,5 milyon insanın yaşadığını belirtmektedir.[1]
Kurumun verdiği rakamlara göre Almanya’da yaşayan 82,5 milyon insanın 73,3 milyonu Alman vatandaşı olduğu ve geri kalan 9,2 milyonu (yüzde 11,2’si) yabancı pasaporta sahip olduğu ifade edilmektedir.[2]
2015 senesinde Alman Göç ve Mültecilik Dairesi (BAMF) Almanya’daki Müslüman sayısını 4,4 ile 4.7 milyon olarak açıklamıştır. Bu sayı toplam nüfusun yüzde 5,4 ile 5,7’sine tekabül etmektedir.[3] ABD’li araştıma kuruluşu olan PEW Enstitüsü ise 2016 senesi sonu için Almanya’da yaklaşık 5 milyon Müslüman’ın yaşadığını açıklamıştır.[4] 2008 senesinde Almanya’da yaşayan Müslümanların 1,8 milyonu Alman vatandaşı olduğu bildirilmektedir.[5] Alman haftalık gazetesi DİE ZEİT’in bir haberine göre 2018 senesinde Almanya’da 2,7 milyon yetişkinin Müslüman olduğu bildirilmektedir. Alman İktisat Araştırmaları Enstitüsünün (DİW’nin) verdiği bilgilere göre bu sayı nüfusun yüzde 4,3’ne tekabül etmektedir. DİW yaptığı araştırmada Doğu Almanya’da yetişkin Müslümanların sayısını 150 bin olarak vermektedir. Berlin kenti hesaba dahil edilmediğinde ise bu sayının sadece 80 binde olduğu söylenmektedir. DİW Batı Almanya’da 18 yaşını doldurmuş Müslümanların sayısını 2,5 milyon olarak vermektedir. Bu sayı Batı Almanya’nın nüfusunun yüzde 5,1’ne tekabül etmektedir.[6]
ALMANYA’DA TÜRK VATANDAŞLARI
İstatistikler 2017 senesi için Almanya’da 1 milyon 483 bin 515 kişinin Türk vatandaşı olduğunu ifade etmektedir.[7] Çifte vatandaş ve sadece Alman vatandaşlığı bulunan Türk kökenli insanlar ile birlikte 2015 yılı için verilen Türk kökenli insanların sayısı 2 milyon 851 bin olarak aktarılmaktadır.[8]
EN BÜYÜK EYALET KRV
Almanya’nın nüfus oranına göre en büyük eyaleti Kuzey Ren Vestfalya’dır (KRV’dir). KRV Eyalet İstatistik Kurumu’nun verdiği bilgilere göre 2016 senesinin Haziran ayında KRV’de 17,87 milyon insanın yaşadığı açıklanmıştır. KRV’nin en büyük şehri Köln’dür. Köln’ün nüfusu 1 milyon 70 bin olarak verilmektedir. İstatistik kurumu eyaletin başkenti olan Düsseldorf şehrinin nüfusunu 611 bin olarak bildirmektedir. KRV’nin üçüncü büyük kenti Dortmund (585 bin nüfus) ve Essen (584 bin nüfus) olarak açıklanmaktadır.[9] Eyalette 2,3 milyon yabancı ülke vatandaşı yaşamaktadır. Geri kalan 15,57 milyonu ise Alman vatandaşıdır.[10] KRV Eyaletinde Türkler yabancılar arasında en büyük grubu oluşturmaktadır. Federal İstatistik Kurumunun verdiği bilgilere göre 2016 senesinde KRV’de 505 bin 531 Türk vatandaşı yaşamıştır. Yabancılar arasında ikinci sırada Polonyalılar (200 bin 213 kişi) ve üçüncü sırada İtalyanlar (135 bin 921 kişi) yer almaktadır. KRV’de Avrupa kıtası dışından gelen insanlar arasında ise Suriyeliler 84 bin 261 kişi ile birinci sırada, Iraklılar 41 bin 734 kişi ile ikinci sırada ve Faslılar 36 bin 710 kişi ile üçüncü sırada yer almaktadır.[11]
KÖLN’DE 93 BİN 698 TÜRK YAŞIYOR
KRV’nin en büyük şehri olan ve 180 milletten insanın yaşadığı Köln’ün yüzde 38’i (408 bin 860 kişi) göçmen uyrukludur. Bunlar arasında yine Türk vatandaşları en ön sırada yer almaktadır.[12] 2017 sonunda (31 Aralık) Köln’de 93 bin 698 Türk kökenli insan istatistiklerde kayıtlı bulunmuştur. Sadece Türk vatandaşlığı bulunan kişilerin sayısı ise 27 bin 351 olarak istatistiklerde yer almaktadır. Hem Türk hem de Alman vatandaşlığı bulunan insanların sayısı 27 bin 224 olarak belirlenmiştir. Türk uyruklu Alman vatandaşlarının sayısı ise 39 bin 123 olarak istatistiklere geçmiştir. Köln’deki tek vatandaşlı yabancıların sayısı 208 bin 403 olarak bildirilmektedir. Bunların 27 bin 351’i Türk, 19 bin 151’i İtalyan, 9 bin 666’sı Polonyalı, 8 bin 321’i Iraklı, ve 6 bin 741’i Suriyeli’dir.[13] 2016 senesinde Köln’de çifte vatandaş olan insanların toplam sayısı 126 bin 326 olarak ifade edilmiştir.[14] 2009 senesinde yapılan bir araştırmada Köln’deki Müslüman sayısı 120 bin olarak verilmiştir.[15] Ancak son yıllarda Afrika, Suriye, Irak ve Afganistan gibi savaş bölgelerinden kente göç etmiş olan Müslümanların dikkate alındığında bu sayının günümüzde 130 bin ile 140 bin arasında olabileceği kuvvetle muhtemeldir. Az da olsa Romanya’dan, ancak özellikle Bulgaristan’dan Köln’e göç edenler arasında Müslümanların bulunduğu bilgisi mevcuttur.
HAMM
Hamm, Kuzey Ren Vestfalya’nın Dortmund ile Münster arasında bulunan bir kenttir. 180 bin 535 nüfuslu şehirde Hamm Belediyesi’nden edindiğimiz bilgilere göre 8 bin 922 Türk vatandaşı yaşamaktadır. Çifte vatandaşların sayısı ise (31.12.2016 tarihi için) 4 bin 536 olarak istatistiklerde yer almaktadır. Yetkililer, Türk uyruklu insanların sayısını 9 bin 185 olarak ifade etmektedir. Bu kişilerin 4 bin 275’inin Alman vatandaşlığına geçen insanlar olduğu ve 4 bin 910 kişinin Türk uyruklu ailelerin çocukları olduğu bilgisi verilmektedir. Hamm’da yaşayan 26 bin 870 yabancı ülke vatandaşı arasında Türklerden sonra Polonya vatandaşları (3 bin 349 kişi), eski Yugoslavya vatandaşları (3 bin 035 kişi) ve Bulgaristan vatandaşları (2 bin 023 kişi) yer almaktadır. Müslümanlar hakkında bir istatistiğin bulunmadığı aktaran belediye yetkilileri kentte 16 caminin bulunduğunu bildirmektedir.[16]
BİELEFELD
Bielefeld Belediyesinden alınan bilgilere göre Bielefeld’de takriben 34 bin ile 50 bin arasında Müslüman yaşamaktadır. Yetkililer Müslümanlar ile ilgili özel bir istatistik tutulmadığını, ancak Müslüman ülkelerden gelen insanların bu tahminlere yansıtıldığını ifade etmektedir. Belediye basın bürosu ayrıca BİG e.V. ismi verilen Bielefeld’deki Müslüman kuruluşların çatı derneğinin Müslümanların sayısını yaklaşık 50 bin olarak tahmin ettiğini bildirmektedir.
31 Aralık 2017 tarihinde 337 bin 219 nüfusu bulunan Bielefeld kentinde 51 bin 508 yabancı ülke vatandaşı yaşamıştır. Bunlar arasında Türk vatandaşları 11 bin 429 kişi ile ilk sırada yer almaktadır. İkinci sırada Irak vatandaşları (5561 kişi), üçüncü sırada Yunan vatandaşları (3765 kişi), Polonya vatandaşları (3546 kişi) ve Suriye vatandaşları (2753 kişi) yer almaktadır. Türk vatandaşlarının ise 9878’i çifte vatandaşlığa sahiptir. Nüfus Kütüğündeki bilgilere göre Bielefeld’de kökeni Türk olanların toplam sayısı 26 bin 963’dür. Bu kişilerin 15 bin 526’sı sadece Alman vatandaşlığına sahiptir. Yani Türk pasaportu taşımayan insanları da sayarsak Bielefeld’de neredeyse 30 bine yakın Türk veya Türk kökenli insan yaşamaktadır.
toplamı Belediye yetkilileri bu rakamın toplam nüfusun yüzde 10’nuna tekabül ettiğini söylemektedir. Yabancı pasaportlu ve Alman vatandaşı ancak yabancı kökenlilerin sayısı ise 127 bin 449 olarak verilmektedir.[17]
OSNABRÜCK (İlÇE)
Osnabrück ilçe kaymakamlığı basın sözcüsü ile yaptığımız görüşmede edindiğimiz bilgiler şu yöndedir: Resmi rakamlar bulunmadığından dolayı Osnabrück ilçesi (Osnabrück merkez hariç) genelinde tahminen 8 bin ile 10 bin civarında Müslüman yaşamaktadır. İlçe örneğin Melle, Dissen, Bad İburg, Bad Essen, Georgsmarienhütte, Quakenbrück, Fürstenau, Merzen, Bersenbrück gibi kentlerden oluşmaktadır. Verilen bilgilere göre 30 Nisan 2018 tarihinde ilçedeki Türk vatandaşlarının sayısı 3018’dir. Ayrıca çifte vatandaşlık ve köken vatandaşlığı ile ilgili bir istatistiğin tutulmadığı bildirilmektedir. Bu sebepten dolayı 3018 rakamı belki biraz az görülebilir. Osnabrück ilçesinde ise Türk vatandaşları Polonya vatandaşları (4563 kişi) ve Romanya vatandaşlarından (4391 kişi) sonra üçüncü sırada yer almaktadır. Suriye vatandaşları ise 1743 kişi ile dördüncü ve Yunanistan vatandaşları 1326 kişi ile beşinci sırada yerlerini korumaktadır.[18]
OSNABRÜCK (MERKEZ)
Osnabrück Merkez Belediyesi’nin bizlere sunduğu bilgilerde, 31.12.2017 tarihi itibari ile kentte toplam 168 bin 507 insanın yaşadığı belirtilmekte, bu sayı içinde 19 bin 406 insanın Alman İslam Konferansına katılan ülke vatandaşlarına mensup olduğu aktarılmaktadır. Bu ise Osnabrück şehir merkezinde yaklaşık 20 bin Müslüman’ın yaşadığı anlama gelebilmektedir. Kentteki Türk vatandaşlarının sayısı 2 bin 654 olarak bildirilmekte, bunların 967’si çifte vatandaştır. Osnabrück merkezde toplam 5 bin 570 Türk kökenli insanın yaşadığı da ayrıca verilen bilgiler arasında yer almaktadır. Bunlar arasında sadece Alman vatandaşlığına sahip Türk kökenli insanlar bulunmaktadır. Diğer ülke vatandaşları: Suriye: 2 bin 635 kişi, Bulgaristan: 2 bin 069 kişi, Polonya: 1574 kişi ve Portekiz: 1025 kişi.[19]
HERFORD (İLÇE)
Herford İlçe kaymakamlığı basın sözcüsü Petra Scholz yaptığı yazılı açıklamada sorularımızı ilçe kaymakamlığından cevaplanamayacağını bildirmiş, bizlere Kuzey Ren Vestfalya Uyum ve Sosyal İşleri Bakanlığının 2016 yılında yayımlamış olduğu bir raporu göndermiştir. Bu raporda sunulan nüfus sayıları 2015 senesine aittir. „Herford İlçe Kaymakamlığı için uyum profili” isimli raporda din mensubiyeti ile ilgili herhangi bir istatistik tutulmamıştır. Raporda Herford’un toplam nüfusunun 252 bin 122 olduğu, bunlar arasında 67 bin göçmen kökenli insanın yaşadığı ve bunlar arasında da 20 bin 769 kişinin yabancı ülke vatandaşı olduğu ifade edilmektedir. Türk vatandaşlarının sayısı 5 bin 046 olarak verilmektedir. Diğer ülke vatandaşları şu şekilde sıralanmaktadır: Polonya: 2 bin 106 kişi, İtalya: 1295 kişi, Rusya Federasyonu: 744 kişi ve Birleşik Krallık: 718 kişi.[20]
HERFORD (MERKEZ)
Herford Belediyesinin bizlere sunmuş olduğu bilgiler arasında Müslüman nüfus hakkında sayısal bir bilginin bulunmadığı aktarılmaktadır. Yapılan açıklamada 31.12.2017 tarihinde Herford merkezde 1732 Türk vatandaşının yaşadığı, 18.05.2018 tarihi itibari ile de 1616 çifte vatandaşın bulunduğu bilgisine yer verilmektedir. Toplam Türk kökenlilerin sayısı ise bilinmemektedir. Herford merkezde 31.12.2017 tarihi itibariyle yaşayan diğer ülke vatandaşları: Polonya: 914 kişi, Suriye: 536 kişi, İtalya: 459 kişi, Bulgaristan: 375 kişi, Kosova: 363 kişi.[21]
MELLE
Osnabrück İlçesinin en büyük kasabası olan Melle’nin köyleri ile birlikte toplam nüfusu 31.12.2017 tarihinde 48 bin 180 olarak kayıtlarda yer almaktadır. Melle Belediyesi Basın Sözcüsü Jürgen Krämer‘den edindiğimiz bilgilere göre, kentte şuan 859 Türk vatandaşı ve ayrıca 418 çifte vatandaş, yani toplam 1277 Türkiye Cumhuriyeti pasaportuna sahip insan yaşamaktadır. Krämer Müslümanlar ile ilgili ve Türk uyruklu Alman vatandaşları ile ilgili ellerinde bir istatistiğin bulunmadığını ifade etmektedir. Melle’de diğer ülke vatandaşları ise sıralama ile yer almaktadır: Polonya vatandaşı (625 kişi), Romanya vatandaşı (380 kişi), Suriye vatandaşı (187 kişi), Yunanistan vatandaşı (179 kişi), İtalya vatandaşı (172 kişi) ve Bulgaristan vatandaşı (102 kişi). Diğer bazı Müslüman ülke vatandaşları ise şu şekilde istatistiklere yansımaktadır: Makedonya vatandaşı (75 kişi), Irak vatandaşı (61 kişi), Kosova vatandaşı (43 kişi), Bosna-Hersek vatandaşı (26 kişi), İran vatandaşı (21 kişi).[22] Müslüman ülke vatandaşlarının toplamı baz alındığında, Melle’de 1400 ile 1500 arasında Müslüman’ın yaşadığı tahmin edilebilmektedir.
Almanya’da bazı şehirlere göre Türk ve Müslüman sayıları
Şehir | Sadece Türk Vatandaşı | Çifte Vatandaş | Türk Uyruklu Sadece Alman Vatandaşı | Müslüman
(Tahmin) |
Köln | 27.351 | 27.224 | 39.123 | 140.000 |
Hamm | 4.386 | 4.536 | 9.185 | Bilgi yok |
Bielefeld | 1.551 | 9.878 | 15.526 | 34.000 – 50.000 |
LK Osnabrück | 3.018 | Bilgi yok | Bilgi yok | 8.000 – 10.000 |
Stadt Osnabrück | 2.654 | 3.621 | 5.570 | 20.000 |
Kreis Herford | 5.046 | Bilgi yok | Bilgi yok | Bilgi yok |
Stadt Herford | 1.732 | 1.616 | Bilgi yok | Bilgi yok |
Stadt Melle | 859 | 1.277 | Bilgi yok | 1.400 – 1.500 |
Çizelge: Y. Baş, 2018.
Yazar:
Yasin Baş, Tarih ve Siyaset Bilimcisi, Gazeteci-Yazar
Kaynak:
[1] https://www.tagesschau.de/inland/einwohnerzahl-deutschland-107.html [Son Erişim: 24.05.2018].
[2] https://www.tagesschau.de/inland/einwohnerzahl-deutschland-107.html [Son Erişim: 24.05.2018].
[3] http://www.deutschlandfunk.de/religionsstatistik-zahl-der-muslime-in-deutschland.886.de.html?dram:article_id=408677 [Son Erişim: 24.05.2018].
[4] http://www.deutschlandfunk.de/religionsstatistik-zahl-der-muslime-in-deutschland.886.de.html?dram:article_id=408677 [Son Erişim: 24.05.2018].
[5] https://de.wikipedia.org/wiki/Islam_in_Deutschland [Son Erişim: 24.05.2018].
[6] http://www.faz.net/aktuell/politik/inland/deutschlands-bevoelkerung-weniger-muslime-als-angenommen-15548415.html [Son Erişim: 24.05.2018].
[7] https://de.statista.com/statistik/daten/studie/152911/umfrage/tuerken-in-deutschland-seit-2001/ [Son Erişim: 24.05.2018].
[8] https://de.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkeist%C3%A4mmige_in_Deutschland [Son Erişim: 24.05.2018].
[9] http://www.wn.de/NRW/2992176-Bevoelkerung-Einwohnerzahl-in-NRW-erneut-leicht-gestiegen [Son Erişim: 24.05.2018].
[10] https://rp-online.de/nrw/nrw-so-viele-auslaender-leben-in-den-staedten-und-kreisen_iid-19851069 [Son Erişim: 24.05.2018].
[11] https://rp-online.de/nrw/panorama/2-27-millionen-auslaender-in-nrw-zahl-der-zuwanderer-in-deutschland-verdoppelt_aid-9658253 [Son Erişim: 24.05.2018].
[12] https://www.ksta.de/koeln/koeln-in-zahlen-bevoelkerung-ist-auf-1-08-millionen-gestiegen—junge-menschen-ziehen-zu-26272752 [Son Erişim: 24.05.2018].
[13] 29.05.2018 tarihinde Köln Merkez Belediyesinden alınan bilgiler bu yöndedir.
[14] https://www.ksta.de/koeln/koeln-in-zahlen-bevoelkerung-ist-auf-1-08-millionen-gestiegen—junge-menschen-ziehen-zu-26272752-seite2 [Son Erişim: 24.05.2018].
[15] http://www.spiegel.de/panorama/gesellschaft/muslime-und-christen-in-koeln-der-islam-fordert-uns-heraus-a-667692.html [Son Erişim: 29.05.2018].
[16] 24.05.2018 tarihinde Hamm (Stadt) Merkez Belediyesinden alınan bilgiler bu yöndedir.
[17] 17.05.2018 tarihinde Bielefeld Belediyesi Basın Bürosundan alınan bilgiler bu yöndedir.
[18] 17.05.2018 tarihinde Osnabrück (Landkreis) İlçe Merkezi’nden alınan bilgiler bu yöndedir.
[19] 18.05.2018 tarihinde Osnabrück (Stadt) Merkez Belediyesinden alınan bilgiler bu yöndedir.
[20] 22.05.2018 tarihinde Herford (Landkreis) İlçe Merkezi’nden alınan bilgiler bu yöndedir.
[21] 18.05.2018 tarihinde Herford (Stadt) Merkez Belediyesinden alınan bilgiler bu yöndedir.
[22] 23.05.2018 tarihinde Melle Belediyesinden alınan bilgiler bu yöndedir.