Birleşmiş Milletlerce (BM) ilan edilen “18 Aralık Uluslararası Göçmenler Günü”, her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.
BM’ye bağlı Uluslararası Göç Örgütü (IOM) verilerinden derlediği bilgilere göre, 2019 itibarıyla dünya genelinde 272 milyon göçmen bulunuyor.
Buna göre, 1970’te 84 milyon ve 1990’da 153 milyon olan göçmen sayısı, 50 yılda 3 kattan fazla artış gösterdi.
Ülke içerisinde göç edenlerin sayısı ülke dışına çıkanlardan çok daha yüksek seviyelerde bulunuyor.
Dünya genelindeki göçmen nüfusunun yüzde 52’si erkekler, yüzde 48’i ise kadınlardan oluşuyor.
Göçmenlerin yarısından fazlası Avrupa ve Asya’da
İnsanların büyük çoğunluğu iş, aile ve eğitim sebepleriyle uluslararası göçe başvuruyor. Bununla beraber insanların bir kısmı evlerini ve ülkelerini, çatışma, zulüm ve doğal afet gibi birtakım zorlu ve bazen de trajik koşullar altında terk etmek zorunda kalıyor.
Dünya nüfusunun yüzde 3,5’ini oluşturan göçmenlerden 166 milyonu Avrupa (82 milyon) ve Asya’da (84 milyon) yaşıyor. Bu iki bölge, dünya genelindeki göçmenlerin yüzde 61’ine ev sahipliği yapıyor.
Bu bölgeleri, küresel bazda göçmenlerin yüzde 22’sinin bulunduğu Kuzey Amerika, yüzde 10 ile Afrika, yüzde 4 ile Latin Amerika ve Karayipler, yüzde 3 ile Okyanusya takip ediyor.
Hindistan, 17,5 milyon ile en çok göç veren ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor. Bu ülkeyi 11,8 milyon ile Meksika, 10,7 milyon ile Çin ve 10,5 milyon ile Rusya takip ediyor.
2011’den bu yana iç savaşın yaşandığı Suriye ise 8,4 milyon ile en çok göç veren 5. ülke konumunda bulunuyor.
Yüksek gelirli ülkelerde “göçmen işçi sayısı düşüşte”
Dünya çapındaki göçmenlerin yüzde 74’ü çalışma çağında bulunuyor.
Son verilere göre, göçmen işçi sayısı, yüksek gelirli ülkelerde bir miktar azalırken, başka yerlerde arttı.
2013-2017’de yüksek gelirli ülkeler, göçmen işçilerde hafif bir düşüş yaşarken (112,3 milyondan 111,2 milyona), en yüksek artış ise üst orta gelirli ülkelerde (17,5 milyondan 30,5 milyona) gerçekleşti.
Hindistan, “en çok gelir elde eden ülke”
Daha yüksek gelir, öğrenim ve güvenlik kaygıları gibi çeşitli gerekçelerle başka bir ülkeye göç etmeyi tercih eden 272 milyon kişi, kendi ülkelerine 2019’da yaklaşık 689 milyar dolar gönderdi.
Bu göçmenler, kendi ülkelerine en çok ABD (68 milyar dolar), Birleşik Arap Emirlikleri (44,4 milyar dolar) ve Suudi Arabistan’dan (36,1 milyar dolar) para transfer etti.
Yurt dışında yaşayan göçmen nüfustan 2018’de en çok gelir elde eden ülkelerin başında ise Hindistan (78,6 milyar dolar), Çin (67,4 milyar dolar), Meksika (35,7 milyar dolar) ve Filipinler (34 milyar dolar) yer alıyor.
Göç modelleri bölgeden bölgeye değişiyor
Göç, dünya çapında çeşitli nedenlerle yapılmasının yanı sıra göç biçimleri de bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor.
Afrika, Asya ve Avrupa’da doğan göçmenlerin çoğu kendi doğum bölgelerinde yaşarken, Latin Amerika ve Karayipler ile Kuzey Amerika’dan gelen göçmenlerin çoğu doğum bölgelerinin dışında ikamet ediyor.
Okyanusya’da ise bölge içi göçmenlerin ve bölge dışında ikamet edenlerin sayısı, 2019’da hemen hemen aynı seyretti.
Küresel Göç Sözleşmesi
Fas’ın Marakeş kentinde 10-11 Aralık 2018’de düzenlenen ve 164 ülkenin katıldığı uluslararası konferansta imzalanan “BM Küresel Göç Sözleşmesi”, ülkelerin çoğunluğunun oyuyla kabul edilmişti.
Uluslararası göçün düzenlenmesi için hazırlanan sözleşme, yasal göç, göçmen hakları ve insan kaçakçılığıyla mücadele gibi konularda dünya çapında ortaklık zemini oluşturmayı amaçlıyor.
Sözleşme, insan hakları ve ulusal egemenlik başta olmak üzere ülkelerin göçle başa çıkmasına yardımcı olmayı ve göçmenlerin topluma entegrasyonu gibi konuları kapsıyor.
Toplamda 23 hedefin yer aldığı sözleşmeyle, devletler arası iş birliğiyle ülkelerin egemenlik hakları da dikkate alınarak göçün yasal, güvenli ve düzgün hale getirilmesi amaçlanıyor.
Dünya genelinde ABD, Avustralya, Şili ve Brezilya’nın yanı sıra “egemenliğini ihlal ettiği” gerekçesiyle 8 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke de söz konusu mutabakatı imzalamamıştı.
