Wall Street Journal’in Fed’in aralık toplantısının ardından bekle gör politikasına geçeceğini yazması faiz artırımlarının rafa kalkması beklentilerini güçlenmesi ile gerileyen dolara son darbeyi ABD tarım dışı istihdam verisi vurdu. Beklenenden az gelen tarım dışı istihdam ABD ekonomisinin toparlanmasının uzun süreceği ve FED’in faiz artırımlarında daha yavaş olacağı beklentisini güçlendirdi. OPEC toplantısından arz kısıntısı petrol fiyatlarını yüzde 5 yükseltse de dolar TL karşı 5.28’e kadar indi.
ABD’de tarım dışı istihdam ve ücretler Kasım ayında beklentilerin altında kalırken işsizlik oranı yaklaşık 50 yılın en düşük seviyelerinde kaldı. Çalışma Bakanlığı’nın verilerine göre tarım dışı istihdam Kasım’da 155 bin artarken işsizlik oranı beklendiği gibi %3.7 oldu. Beklenti istihdamın 198 bin artması yönündeydi. İşte bu rakam bu sabah başta Wall Street Journal’da çıkan FED faiz artırımlarında ‘bekle göre’ politikasına dönecek haberinin etkisiyle 5.40’lardan 5.33’e gerileyen doları 5.28’e düşürdü.
PİYASA RAHAT NEFES ALDI
ABD’de gelen haber ABD ekonomisindeki toparlanmanın uzun süreceği anlamına geldiği için FED’in zaten 1 haftadır sorgulanan faiz artırımlarında yavaş olacağı görüşlerini destekledi. Böylece faiz artırımları ile paranın ABD’ye geri çekileceği senaryosu bir darbe daha yedi ve başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere borsalar yüzde 1 ile 1,5 arasında yükseldi. borsa İstanbul da yüzde 0.76 tırmandı.
OPEC KARARI PETROLÜ UÇURDU
Diğer yandan günlerdir merak edilen OPEC toplantısında İran’ın petrol üretimini günlük 800 bin varil kısma kararına yeşil ışık yaktığı haberi geldi. OPEC ayrıca Viyana’daki toplantısının ardından Rusya’nın başını çektiği OPEC dışı üreticilerle ilave 400 bin varillik kısma konusunda görüşmelerde bulunacak. OPEC petrol üretimini kısma konusunda dün mutabık kalmış ama üretimi ne kadar kısılacağıyla ilgili net bir veri ortaya koyamamıştı. İşte bu gelişme de petrol fiyatlarını yüzde 5 yükseltti. Brent petrol 63, hampetrol ise 54 dolara ulaştı.
HAFTAYI TRUMP İLE AÇMIŞTIK
Hafta başında ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı’nın G-20 toplantısında yaptığı görüşmeden sonra ticaret savaşlarına 3 ay ara verildiğine dair haber ile birlikte kasım ayı enflasyon rakamının yüzde 1.44 düşmesi sonucunda 5.1350 seviyesine kadar gerileyen Dolar/TL daha sonra 5.45’i aşmıştı. Bu yükselişe ise Trump ve ABD’li diğer yetkililerin anlaşmaya dair olumsuz açıklamaları ve Türkiye tarafında ise Merkez Bankası’nın düşük gelen enflasyon rakamının ardından erken faiz indirime gidebileceği haberleri neden olmuştu. Ancak hem Merkez Bankası hem de Finansal İstikrar Komitesi yaptığı açıklamalar ile faiz indiriminin gündemde olmadığını belirtince Türk Lirası yeniden geri gelmeye başladı. Ancak bu kez ABD’de 2 yıllık faizlerin uzun vadeli tahvil faizlerinin üstüne çıkması ile oluşan durgunluk riski ve daha da önemlisi Çinli dev telefon üreticisi Huawei’nin CFO’su (Mali İşler Müdürü) Meng Wanzhou, Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) iade edilmek üzere Kanada’da gözaltına alınması dün tüm piyasaları etkisi altına aldı. Bu kadar Çin-ABD ticaret savaşlarının boyutlanarak devam edeceği şeklinde değerlendirildi. Borsalarda yüzde 3’leri geçen düşüşler görüldü. Aynı nedenle altın fiyatları da 1.249 dolara çıkmıştı. Bu gelişme özellikle uluslararası yatırımcılarda Türk Lirası’nın satılıp altın üreticisi olan Güney Afrika para birini Rant’ın alınması şeklinde yatırım stratejisi doğurmuş ve TL zayıflamıştı.
ÖNCE FED HABERİ
Ancak dün gece Wall Street Journal’de çıkan bir haberde Fed’in aralık toplantısının ardından bekle göre politikasına geçeceğinin yazılması faiz artırımlarının rafa kalkması beklentileri güçlendirince tüm piyasalar toparlandı ve önceki gün oynaklığı çok yüksek olan Türk lirası ve Borsa İstanbul artıya geçti. Türk Lirası’nın destekleyen diğer önemli etken de New York Güney Bölgesi Başsavcılığı’nın ABD’deki İran yaptırımları davasında suçlu bulunan eski Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın cezasının artırılmasını istediği temyiz başvurusundan vazgeçmesi oldu.
Rahim AK
