İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) 81 sayfalık “Biz İnsan Değil Miyiz? Bangladeş’te Arakanlı Müslüman Mülteci Çocukların Eğitilmesinin Reddedilmesi” başlıklı raporda, aralarında öğretmen, yardım çalışanı, devlet memuru, Arakanlı Müslüman çocuk ve ailelerin bulunduğu 163 kişiyle yapılan görüşmelerde Bangladeş’teki Arakanlı Müslüman çocukların yerel okullara kayıt olmalarının engellendiği bilgisinin elde edildiği belirtildi.
Raporda, Bangladeş’te Arakanlı Müslüman çocuklar için orta eğitim kurumlarının bulunmadığı, bu çocukların, Bangladeş eğitim müfredatından faydalanmasına ve Bengalce öğrenmesine izin verilmediği ifade edildi.
Öğretmenlerin kurduğu okullar kapatıldı
BM öncülüğündeki insan hakları örgütlerinin, yeni bir gayriresmi eğitim müfredatı oluşturmak için devreye girdiği bildirilen raporda, Bangladeşli yetkililerin bu girişimi onaylamada yavaş kaldığı kaydedildi.
Raporda, geçen yıl sunulan, yalnızca ilk iki seviyesinin Bangladeş tarafından onaylanması bir sene süren programın beş seviyeden oluştuğu, Bangladeşli yetkililerin gayriresmi programı onaylasa bile çocukların ulusal sınavlara giremeyeceği ve eğitimlerine orta okuldan devam edemeyeceği aktarıldı.
Geçmişte öğretmenlik yapan kişilerin, kamp alanlarında özel okullar kurduğu ancak Bangladeşli yetkililer tarafından tespit edilen bu okulların kapatıldığının altı çizilen raporda, şubat ayında örgütün Ukhiya bölgesinde birkaç ilk ve orta okulu ziyaret ettiği, bu okullara Arakanlı Müslüman öğrencilerin alınmadığının öğrenildiği vurgulandı.
Raporda, HRW’nin görüştüğü Arakanlı Müslüman bir öğretmenin, “Üçüncü sınıfı bile bitirmeyen 200 veya 300 bin çocuk kamplarda yaşıyor. Uygun eğitim verilmediğinden gelecekleri yok olacak.” ifadelerine yer verildi.
Myanmar’ın etkisi
Myanmar’ın da bu sorunda rol oynadığı değerlendirmesinde bulunulan raporda, Nepido yönetiminin Bangladeş eğitim müfredatını onaylamayı reddettiği ifade edildi.
Raporda, çok sayıda Arakanlı Müslüman çocuğun, Myanmar’dan kaçmadan önce de ayrımcılığa uğradığı, Myanmar hükümetinin Arakanlı Müslüman öğretmenler üzerindeki baskı kurduğu veya hareket kısıtlamasına gittiği kaydedildi.
HRW’den Myanmar ve Bangladeş’e çağrı
Arakanlı Müslüman çocuklara uygulanan eğitim engelinin, Bangladeş’in kendi çıkarlarına zarar verdiğine işaret edilen raporda, bu uygulamanın yeni nesli ve bir bütün olarak Arakanlı Müslüman topluluğun istikbalini tahrip ettiği belirtildi.
Raporda, ülkede yaşayan 400 bin Arakanlı Müslüman çocuğun eğitime erişimini engelleyen Bangladeş hükümetine, bu kısıtlamaları kaldırması çağrısında bulunuldu.
“Bangladeş, bu politikaya son vermeli”
Raporda, örgütün çocuk hakları araştırmacısı Bill Van Esveld, Bangladeş hükümetinin sınırlarını Arakanlı Müslümanlara açarak sayısız hayat kurtardığının altını çizerek, “Çocukların eğitimden mahrum bırakılması sadece onlara verilen zararı artırıyor ve mültecilerin durumlarını çözmüyor. Hükümetin, Arakanlı Müslüman çocukların eğitilmesini engelleyen yanlış yönlendirilmiş politikasına son vermesi gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Esveld, iki yıl geçmesine rağmen çocukları okullara kayıt ettirecek bir planın hazırlanmadığını sözlerine ekledi.
Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik
Myanmar’ın Arakan eyaletinde 2012’de Budistler ile Müslümanlar arasında çatışmalar çıkmış, olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi katledilmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmişti.
Arakan’daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017’de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, Ağustos 2017’den sonra Arakan’daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş’e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı.
Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.
BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti “etnik temizlik” ya da “soykırım” olarak adlandırıyor.
