Sigara içme yasağının genişletilmesi çalışmaları kapsamında, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın hayata geçirileceğini açıkladığı “fahri sigara denetçiliği”, sağlıklı yaşam konusunda bilinçlendirme çalışmaları yürüten sivil toplum kuruluşlarından tam destek gördü.
Sigara yasağının genişletilmesine ilişkin yapılan çalışmalar kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla başlatılan “dumansız araçlar” uygulamasına bir yenisi daha eklendi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün katıldığı bir resepsiyonda gazetecilere yaptığı açıklamada, sigara yasağıyla ilgili yürütülen yeni çalışmalarla ilgili bilgi verdi.
Tütün kullanımına ilişkin kapalı alan tanımının şekillendirileceğini ve elektronik sigaranın satılmasıyla ülkeye girişinin yasaklanacağını aktaran Koca, sigara yasağı konusunda vatandaşların da katılımını sağlayarak “fahri sigara denetçiliği”nin hayata geçirileceğini duyurdu.
Koca, ayrıca fahri sigara denetçilerinin “ceza kesip kesemeyeceklerinin”, “neyi ne kadar yapabileceklerinin”, “cezalar dahil olmak üzere ne kadar yetkilerinin olacağının” tanımlanacağını ifade etti.
Bu kapsamda, sağlıklı yaşam konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapan ve sigara gibi çeşitli bağımlılıkların bırakılması yönünde teşvik edici etkinlikler gerçekleştiren sivil toplum kuruluşları “fahri sigara denetçiliği” uygulamasını AA muhabirine değerlendirdi.
“Sigara kullanımında düşüş gözlenecektir”
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, uygulama sayesinde sigara kullanımına ilişkin yasakların delinmesini engelleyerek, sigara bağımlıları üzerinde caydırıcı bir etki oluşturacağını söyledi.
Fahri sigara denetçilerinin ceza kesme ve kolluk kuvvetleriyle koordineli çalışarak yasal işlem yapma yetkilerine sahip olmaları gerektiğini dile getiren Aydın, “Yoksa bugün de duyarlı vatandaşlarımız sigara yasağının delindiği yerlerde gerekli mercilere şikayetlerde bulunuyorlar. Bu yetkilere sahip olmayan bir fahri denetçilik, bu tip ihbarları resmi olarak yapan bireylerden öteye geçemez.” değerlendirmesinde bulundu.
Uygulamanın, sigara kullanan vatandaşları temkinli davranmaya yönelteceğini dile getiren Aydın, “Yasak yerde sigara içmeye kalkan vatandaşlar en azından ‘Ya etrafımda bir fahri denetçi varsa?’ düşüncesine kapılarak orada sigara içmeyecektir. Bu da sigara kullanmayan vatandaşlarımız için adeta hayat kurtarıcı bir etki demektir.” diye konuştu.
Aydın, denetçilik kurumunun tıpkı fahri trafik müfettişliği gibi son derece faydalı ve başarıyla yürütülecek bir uygulama olacağına inandığını belirterek, şöyle devam etti:
“Bugün 4207 sayılı yasada kapalı alanlarda tütün ve tütün mamullerinin tüketilmesi yasak olmasına karşın birçok kapalı mekanda çeşitli şekillerde bu yasak deliniyor. Uygulamanın öncelikle bu hususta başarı sağlayacağını düşünüyorum. Kapalı alanda sigara içen vatandaş, ‘Acaba etrafımda bir fahri müfettiş var mı?’ düşüncesiyle hareket edecek ve en azından yasağı delmekten cayacaktır. Zaman içinde denetçilere verilecek yetkilerle sigara kullanımında ciddi bir düşüş gözleneceğini tahmin ediyoruz.”
“Yasal düzenlemelerin artarak devam edeceğine inancımız tam”
Türk Toraks Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Bayram, pasif içiciliğin engellenmesi için kapalı alanlarda tütün ürünleri kullanımını yasaklayan ve açık ile kapalı alan tanımını belirleyen bir kanunun mevcut olduğuna işaret etti.
Bu kanuna uyulmasını sağlamanın ve kontrol mekanizmalarının yeniden işlerliğini kazandırmanın gerekliliğini vurgulayan Bayram, “Pasif içici olmak istemeyen her bilinçli vatandaşın yasa ihlalini anında şikayet edebileceği merciler mevcuttur. Asıl mesele, bu şikayetlerin sonucunda müesseselere gerekli yaptırımlarının uygulanmamasıdır. Bu konuda da insan sağlığını önceleyen duyarlılığın ve yasal düzenlemelerin artarak devam edeceği konusunda dernek olarak inancımız tamdır.” ifadelerini kullandı.
“Uygulamaların iyileştirilmesi halk sağlığını olumlu etkileyecek”
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı ise Türkiye’de fahri denetçilik uygulamasının kısmen yer aldığını ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Vatandaşlar telefon ya da internet sistemiyle şikayette bulunuyorlar. Hatta yazılı olarak ilgili kurumlara başvuruluyor. Bu konudaki sıkıntı şikayet eksikliği değil, şikayetin takip edilememesiyle ilgili. Şikayet sonrası denetim gerçekleşmemekte ve cezai işlem uygulanmamaktadır. Yaptırım ile ilgili çözüm yaratılmalıdır. Sayın Bakan’ın (Fahrettin Koca) açıklama yaptığı üç hususta da, mevzuat eksikliğinden çok uygulama ve denetim eksikliği olduğuna inanıyoruz. Bu konularda uygulamanın iyileştirilmesi halk sağlığını olumlu etkileyecektir.”
